HOẠT CHẤT ABAMECTIN LÀ GÌ?

Thực tiễn sản xuất nông nghiệp thời gian qua cho thấy trồng trọt càng đi vào thâm canh, dịch hại càng phát triển mạnh và tổn thất mùa màng ngày càng gia tăng. Trong những năm gần đây, sản xuất nông nghiệp tại Lâm Đồng đang phải đối đầu với sự gia tăng và phát triển nhanh trên diện rộng của nhiều nhóm dịch hại đặc biệt trên các loại rau, hoa, chè, cà phê. Do đó, người nông dân phải áp dụng nhiều biện pháp phòng trừ dịch hại tổng hợp, trong đó biện pháp hóa học vẫn chiếm vị trí quan trọng.

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều sản phẩm thuốc BVTV được sản xuất từ các hoạt chất khác nhau có nguồn gốc hóa học, sinh học, thảo mộc… để phòng trừ sâu bệnh hại cây trồng. Căn cứ Thông tư 21/2013/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp & PTNT về việc ban hành Danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng, hạn chế sử dụng và cấm sử dụng ở Việt Nam, hiện có 745 hoạt chất với 3.652 thuốc thương phẩm đăng ký phòng trừ sâu hại.

Hoạt chất Abamectin được 97 công ty đăng kývới 534 loại thuốc thương phẩm, gồm 294 thuốc thương phẩm đơn chất Abamectin (Abatin 1.8 EC; Alfatin 1.8 EC; Binhtox 1.8 EC; Reasgant 1.8EC; Tervigo 020SC…) và  240 thuốc thương phẩm dạng hỗn hợp với các hoạt chất khác như Emamectin benzoate (Sieufatoc 36EC), Azadirachtin (Goldmectin 36EC), Alpha-cypermethrin (Shepatin 18EC), Acetamiprid (Acelant 4EC), dầu khoáng (Đầu trâu Bihopper 24.5EC), Bacillus thuringiensis var.kurstaki (Kuraba WP …) 

 Abamectin là thuốc trừ sâu sinh học thế hệ mới, là hỗn hợp của Avermectin B1a (80%) và Avermectin B1b (20%) được phân lập từ quá trình lên men của vi khuẩn Streptomycin avermitilis. Tại Lâm Đồng chủng loại thuốc hoạt chất Abamectin rất đa dạng, phong phú về kiểu dáng, mẫu mã được phân phối tại hầu hết các cơ sở buôn bán thuốc BVTV trên địa bàn toàn tỉnh và được người dân sử dụng phổ biến để phòng trừ sâu hại trên nhiều loại cây trồng đặc biệt là rau, hoa, chè, lúa. Quá trình sử dụng hoạt chất Abamectin có một số ưu, nhược điểm sau:

1. Ưu, nhược điểm của hoạt chất Abamectin

* Ưu điểm

– Hoạt chất Abamectin có hiệu lực diệt sâu nhanh, mạnh, kéo dài và ít chịu tác động của điều kiện thời tiết.

– Thuốc ít hình thành tính kháng của dịch hại, ít gây độc cho người sử dụng.

– Phổ tác động rộng, trừ được nhiều loài sâu miệng nhai, miệng chích hút thuộc bộ cánh vảy, bộ hai cánh, bộ cánh đều như ruồi đục lá, sâu tơ, sâu xanh, bọ trĩ, nhện ở liều lượng 5,4 -25gai/ha trên nhiều loại cây trồng như rau họ thập tự, họ cà, cây ăn quả (cam, quýt, chè…), lúa.  

* Nhược điểm

– Các loại thuốc hoạt chất Abamectin thuộc nhóm độc II, LD₅₀ qua miệng 300 mg/kg, LD₅₀ qua da > 1800 mg/kg, dễ kích thích da và mắt. Thời gian cách ly  ngắn nhất là 3 ngày, phổ biến là 7 ngày.

– Hoạt chất Abamectin có chỉ số tác động môi trường (EIQ 36,68) cao hơn so với nhiều hoạt chất khác, kể cả một số thuốc thuộc nhóm lân hữu cơ như Acephate (EIQ 24,88), Chlopyriphos( EIQ 26,85). Thuốc thuộc nhóm độc II, thời gian cách ly tương đối dài (7 ngày), mức độ ảnh hưởng của thuốc đối với người phun thuốc, người tiêu dùng không lớn nhưng độc đối với cá và ong. Vì vậy, mặc dù đã được đăng ký phòng trừ sâu hại trên cây rau nhưng Abamectin không có trong Danh mục các hoạt chất thuốc BVTV khuyến cáo lựa chọn để sử dụng trên rau an toàn khi cần thiết (Ban hành kèm theo văn bản số 580/BVTV-QLT ngày 17/4/2014 của Cục Bảo vệ thực vật).

2. Cơ chế tác động của thuốc hoạt chất Abamectin

Thuốc ngăn chặn chất truyền luồng thần kinh gamma aminobutyric acid (GABA) tại chỗ nối cơ thần kinh của côn trùng. Thuốc làm côn trùng ngừng ăn hoặc ngừng đẻ trứng ngay, chúng có thể chết sau vài ngày.\

3. Một số sản phẩm hoạt chất Abamectin sử dụng phổ biến tại Lâm Đồng:

– Trên cây chè: Có 81 loại thuốc thương phẩm hoạt chất Abamectin đăng ký trong danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng ở Việt Nam để phòng trừ các loài sâu hại trên chè như nhện đỏ, bọ trĩ, rầy xanh, bọ xít muỗi. Tại Lâm Đồng hiện có 38 sản phẩm được sử dụng phổ biến, gồm Anb40 Super  6.0EC; Miktin 3.6 EC; Silsau 10WP; Vibamec 5.55EC; Shepatin 18EC; Agbamex 1.8 EC;  Acelant 4EC; Emalusa 10.2EC; Amara 55 EC; Reasgant 1.8EC; Tineromec 1.8EC; Nouvo 3.6EC, Sauaba 3.6EC; Voliam targo 063SC;  Miktox  2.0 EC; …

– Trên cây cà phê: Danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại Việt Nam hiện hành có 18 loại thuốc thương phẩm hoạt chất Abamectin đăng ký phòng trừ sâu hại trên cà phê như mọt đục cành, tuyến trùng, rệp sáp trong đó tại Lâm Đồng có 7 sản phẩm được sử dụng phổ biến gồmDibamec 1.8 EC; Reasgant 1.8EC; Tungatin  3.6 EC; Soka 25 EC; Đầu trâu Bihopper  270EC, Amara 55 EC, Tervigo 020SC.

– Trên cây hoa: Có 2 loại thuốc thương phẩm hoạt chất Abamectin đăng ký trong danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng ở Việt Nam để phòng trừ sâu xanh, nhện đỏ hại cây hoa hồng gồm Plutel 1.8EC; Reasgant 1.8EC.

Ngoài các cây trồng trên, hoạt chất Abamectin còn đăng ký trong danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng ở Việt Nam để phòng trừ các loài sâu hại trên cây rau, lúa, chôm chôm, sầu riêng, cây cam, quýt, dưa hấu…

4. Một số lưu ý khi sử dụng hoạt chất Abamectin để phòng trừ sâu hại trên cây rau và các cây trồng khác.

– Không sử dụng các loại thuốc hoạt chất Abamectin để phòng trừ sâu hại trong sản xuất rau an toàn theo khuyến cáo của Cục BVTV tại công văn số 580/BVTV-QLT ngày 17/4/2014.

– Có thể thay thế việc sử dụng hoạt chất Abamectin để phòng trừ nhóm sâu hại trên rau bằng các hoạt chất khác như Azadirachtin, Bacillus thuringiensis, Matrine, Diafenthiuron…Đối tượng phòng trừ của từng hoạt chất theo khuyến cáo trong danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại Việt Nam hiện hành (Thông tư 21/2013/TT-BNNPTNT).

– Khi sử dụng hoạt chất Abamectin để phòng trừ dịch hại trên các loại cây trồng cần tuân theo nguyên tắc 4 đúng và đảm bảo thời gian cách ly theo đúng khuyến cáo trên nhãn.

– Hạn chế việc sử dụng các sản phẩm hoạt chất Abamectin khi mật số thiên địch ký sinh trên đồng ruộng cao vì thuốc rất độc với ong.